Blog | Nube tóxica

Mañá, sol... e bo tempo

ACONTECEU ESTE luns, pero sucedeu tamén o mes pasado e será mañá e o ano que vén. Xabier Fortes, redactor do centro territorial de RTVE en Santiago, estaba a facer un directo de que ía calor en España, pero en Galicia, unha pouca menos. Que digo eu: non haberá cousas que lle encargar a Fortes — presentar La Noche en 24 Horas, por exemplo— antes que perder o seu tempo e o dos televidentes en dar non noticias?

Probablemente estea eu trabucada e teñan razón todos os colegas, amigas mesmo, ás que quero e respecto moitísimo. Pero non podo evitalo. É ver que vinte minutos de metraxe dos informativos están dedicados a que vai calor en verán e frío en inverno e a señora amoladiña que vive en min compórtase exactamente coma os gremlins cando lles das de comer logo da medianoite.

"É que a ti non che interesa, pero ao común da xente...", retrúcanme. E non é certo. Entre as moitas habilidades inútiles que posúo está a de memorizar datos que teñen máis ou menos que ver co meteorolóxico. Un saber que non me vai quitar de pobre e que non podo sinalar en ningún curriculum nin relación de méritos. Imaxinan? Curso de prevención de riscos laborais, 0,5 puntos. Coñecer que a autovía do Cantábrico estivo pechada por néboa 34 días en 2016, 0,2 puntos (e vai que chuta; tampouco me vou tirar da moto).


Sigo as contas de Meteogalicia, Meteocampoo e Cuatro Gotas en Twitter. A Martín Barreiro e a Bea Hervella. Sei que as estacións meteorolóxicas de Calvos de Randín; Lanzós, en Vilalba, e Mouriscade, en Lalín, adoitan marcar algunha noite do mes de agosto mínimas por debaixo de cero. Que en Reinosa o verán empeza o día de Santiago e remata o de Santa Ana e que esta vila cántabra experimentou con Calamocha, en Teruel, e Molina de Aragón, en Guadalajara, as temperaturas máis baixas das que nunca se tivo rexistro no Estado español das autonomías e das comunidades de veciños.

Á forza de estar no mundo acabas por coñecer que hai un triángulo máxico entre A Pontenova, Trabada e Riotorto con récord negativo de horas de insolación anual. E que por moito que chova en Santiago, meu amor, máis auga se precipita sobre Fornelos de Montes. Que polos quince días de néboa ao ano que experimentan nesa cidade seica bretemosa que é Londres, as luguesas levamos un cento ou máis. Un de cada tres, que se di axiña.

Cando na escola nos aprendían a linguaxe explicábannos que a función fática ou de contacto é aquela que ten como único propósito manter aberta a canle entre interlocutores. Falar por non estar calada. Sen ter moito que dicir. Ou nada. Non sei se lembran que poñían como exemplos de función fática da lingua as conversas de ascensor e de marquesiña de autobús: o falar do tempo. "Pois parece que chove". "Pois para a semana seica dan unha calor louca...". 

As flores de sabugueiro e os estalotes que xuntamos para o cacho do lume novo levan semanas de adianto

E o que contamos nos medios de comunicación é un pouco así. Función fática, por manter aberta a canle. A maioría das veces nin sequera lle engadimos eses "xa non hai invernos coma os de antes" ou "veu unha pedriza que me estragou as viñas" que suporían ir un chisco máis aló.

Os galos irredentos da aldea de Astérix e Obélix só lle temen a que o ceo caia sobre as súas cachuchas. Nas sociedades que gañan o pan á intemperie a predición meteorolóxica é vital. Saber se sopra o nordeste ou se venta de sudoeste. A BBC estreou o parte meteorolóxico en 1932 e a NBC, en 1941. O primeiro home do tempo en Estados Unidos foi un año, o debuxo animado Woolly Lamb. Hoxendía, na televisión por cable, amais de pescas radicais, febres do ouro e familias que viven en Alaska, existen canles que dan o parte do tempo as 24 horas do día.

Por algún motivo que non son quen de comprender, a sociedade postindustrial pasma fronte aos mapas de isóbaras e contempla señores barbados —mesmo guapísimos— e con carapucha que contan, con xesto de resignación, que é inverno e que vai frío.

As flores de sabugueiro e os estalotes que xuntamos para o cacho do lume novo levan semanas de adianto e cando chegue o San Xoán haberemos apañar garabullos. Nunca tan importantes foron a investigación e unha cidadanía informada sobre o clima e como contribuímos a mudalo. Os porqués das secas e das enchentes, se é certo que os invernos xa non son como foron, se é verdade que o tempo tolea de vez e como nos afectará neste paisiño que se derretan os casquetes polares. No entanto, gastamos papel e minutaxe en descricións, en relatar o obvio. Sequera un milímetro de profundidade.

Comentarios